Kennisbank

Wat is ontwerptolerantie en waarom is het cruciaal voor maakbaarheid?

Geschreven door Steyn van der Burgt | 18 November 2025

Een goed ontwerp begint niet bij de productie, maar bij het begrijpen van de grenzen ervan. Ontwerptolerantie is een van die technische details die het verschil maken tussen een soepel productieproces en een project dat vastloopt op onnodige complexiteit. In deze blog leggen we uit wat ontwerptolerantie precies is, waarom het zo belangrijk is in metaalbewerking en hoe je het slim toepast in een maakbaar ontwerp.

Wat is ontwerptolerantie?

Ontwerptolerantie geeft aan hoeveel speling een maat mag hebben zonder dat het onderdeel zijn functie verliest. In plaats van een exacte maat (bijvoorbeeld 50 mm precies), geef je een bereik op (0-3 mm). Zo houd je rekening met kleine afwijkingen die tijdens het productieproces kunnen ontstaan.

Bij metaalbewerkingen zoals lasersnijden en kanten zijn deze toleranties essentieel. Geen enkele machine is 100% perfect. Temperatuurschommelingen, materiaaleigenschappen en bewerkingsmethodes zorgen altijd voor minieme afwijkingen. Door daar in het ontwerp al rekening te houden met onze toleranties op gesneden producten, voorkom je dat onderdelen niet passen of niet functioneren.

Waarom zijn toleranties zo belangrijk?

Te strakke toleranties kunnen leiden tot onnodig hoge kosten, langere productietijden en zelfs afkeur van onderdelen. Een gat dat tot op de honderdste millimeter nauwkeurig moet zijn, vereist bijvoorbeeld een andere aanpak dan een gat met een marge van een halve millimeter. Denk aan extra meetwerk, nabewerking of zelfs speciaal gereedschap.

Andersom geldt ook: te ruime toleranties kunnen leiden tot onderdelen die niet goed op elkaar aansluiten of niet stevig genoeg zijn. De kunst is dus om de juiste balans te vinden tussen functionaliteit en maakbaarheid.

Toleranties in metaalbewerking: wat is realistisch?

Bij OrderOn werken we dagelijks met verschillende materialen en bewerkingen. Elk materiaal reageert anders op snijden en kanten. Aluminium is bijvoorbeeld licht en buigzaam, maar kan bij het kanten iets terugveren. RVS is harder en vraagt meer kracht, wat invloed heeft op de buigradius. En bij warmgewalst staal moet je rekening houden met een minder strakke maatvoering door de ruwe afwerking. Een veelgestelde vraag is dan ook hoe nauwkeurig lasersnijden precies is. OrderOn houdt zich aan de ISO 9013-norm voor de toleranties van gesneden contouren, wat de precisie en betrouwbaarheid van het eindproduct garandeert.

Ontwerpen voor maakbaarheid (DFM)

Design for Manufacturing (DFM) betekent dat je ontwerpt met de productie in gedachten. Door vanaf het begin rekening te houden met toleranties, voorkom je verrassingen in de werkplaats. Je ontwerp wordt niet alleen technisch beter, maar ook efficiënter te produceren.

Een paar voorbeelden van DFM in de praktijk:

  • Kies voor standaard materiaaldiktes en buigradii.
  • Vermijd extreem kleine uitsparingen die lastig te snijden zijn.
  • Houd rekening met de minimale buigradius van het gekozen metaal.
  • Geef alleen strakke toleranties op waar dat écht nodig is.

Lees hier meer over deze tips en tricks.

Slim ontwerpen begint met de juiste vragen

Wat moet het onderdeel kunnen? Hoe wordt het gebruikt? En hoe wordt het gemaakt? Door deze vragen vroeg in het ontwerpproces te stellen, voorkom je dat je later moet bijsturen. En dat scheelt tijd, geld en frustratie.

Twijfel je over de juiste toleranties voor jouw ontwerp? Of wil je weten wat haalbaar is met een specifiek materiaal? Neem gerust contact met ons op. We denken graag met je mee.